CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, AK Parti’nin ülkemizin “sarı gelinine” sahip çıkamadığını belirterek, ülkemizin ayçiçeğinde net ithalatçı konumuna geldiğini, ithalat arttıkça ayçiçeği yağı fiyatının patladığını kaydetti. Aygun, son bir yılda ayçiçeği fiyatının yüzde 66 zamlandığını belirterek, “TMO, 25 bin ton ithal ayçiçeği yağı ihalesi yaptı. Şimdilik 5 bin ton alıyor, ama ülkemizdeki üretimi arttırmazsak, ithalat artacak ve ayçiçek yağı fiyatları daha da patlayacak” uyarısında bulundu. Bu konuda TBMM’ye Araştırma Önergesi veren Aygun, “Yüzölçümü Türkiye’den küçük Ukrayna’nın ayçiçekte yaptığını yapamıyoruz. Onlar ekili alanlarını her yıl arttırıyor, biz başaramıyoruz. Demek ki büyük beceriksizlik var” diye konuştu.
CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, TBMM’de Türkiye’nin sarı gelini olan ayçiçeği üretiminin arttırılması amacıyla Araştırma Komisyonu kurulması için önerge verdi. Ukrayna’nın ayçiçeği yağı üretiminin yüzde 95’ini ihraç ettiğinin altını çizen Aygun, “Türkiye’nin yüzölçümü 780 bin kilometrekare. Ukrayna’nınki 600 bin kilometrekare. Ukrayna başarıyorsa biz niye başaramıyoruz” diye sordu.
Türkiye’de ayçiçeği yağı tüketiminin yüksek olduğunu anlatan CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, “Türkiye’de, bitkisel yağ ihtiyacı, kişi başı tüketim miktarı ve nüfus artışına paralel olarak artış göstermektedir; yağ ihtiyacını karşılayacak düzeyde üretim gerçekleştirilememektedir” diye konuştu. Türkiye’de ayçiçeği yağı tüketiminin yıllık yaklaşık olarak 900 bin ton olduğunu anlatan Aygun, “Ancak ülke mahsulünden elde edilen ayçiçeği yağı ise yıllık yaklaşık olarak 400-450 bin tondur. Covid-19 pandemisi nedeniyle ihracatçı ülkelerden Rusya, Ukrayna, Moldova’nın ihracat kısıtlamalarını ve yasaklamalarını uygulamaya başlamaları risk oluşturmaktadır” dedi.
Aygun, Ukrayna ve Rusya’nın ayçiçeği ekili alanlarını sürekli olarak arttırdıklarını belirterek, çiftçiye yeterli destek verilmediğini anlattı. Ayçiçeği prim ödemesindeki 1 kuruşluk artışın üretimi ortalama 31.771 ton arttırdığı yönünde çalışmalar olduğunu anlatan Aygun, “Çiftçilerinin üretim maliyetleri düşürülmeli, ücretsiz tohum dağıtılmalı, iklimi uygun yerlerde ayçiçek üretimi teşvik edilmelidir. Türkiye’nin en fazla ayçiçeği üretilen alanlarında ikinci ürün olarak desteklenmesi sağlanmalıdır” dedi.
Aygun, ayçiçeği tarımının dünyada en fazla Rusya ve Ukrayna’da yapıldığını yineleyen Aygun, “Bu ülkelerde üretim arttırılıyorsa, Türkiye’de yapılmaması için hiçbir neden yok. Maalesef tarımda doğru politikalar izleyemiyoruz” diye tepki gösterdi. Rusya’nın iç piyasasında yağ tüketiminin Ukrayna’dan fazla olması nedeniyle ayçiçeği üretiminin yüzde 55’ini ihraç ederek önemli bir oyuncu olduğunu aktaran Aygun, dünyadaki tablonun çok iyi okunup, gerekli önlemlerin alınması gerektiğini söyledi.
TOHUM İTHALATINDA BİRİNCİYİZ
Aygun, Türkiye’nin ayçiçeği tohumu ithalatında da birinci olduğuna işaret eden Aygun, şu tespitleri yaptı:
“Bitkisel yağ açığını azaltabilmek için, öncelikli olarak ayçiçeği tohum üretimini arttırmalıyız. Türkiye’de büyük bir potansiyel mevcut olmasına rağmen yeterli ekim alanı ve üretim artışı sağlayamıyoruz. Üretim maliyetlerinin yüksek olması, dış pazar fiyatlarıyla rekabet edilememesi önemli sorundur. Ayçiçeğinde yüzde 53 oranda dışa bağımlılık vardır.”
FİYAT PATLIYOR
Ayçiçeği yağında Ocak 2020-Ocak 2021 döneminde yüzde 66 oranında zam gerçekleştiğini anlatan Aygun, şöyle devam etti:
“Türkiye’nin ayçiçeğinde net ithalatçı olması nedeniyle yurtiçi ayçiçeği tohumu ve yağ fiyatları dünya fiyatlarındaki değişimlerden direkt olarak etkilenmektedir. AK Parti iktidarı, ayçiçeğinin çöpünü dahi hayvancılık yemi olarak kullanmak üzere ithal etmektedir. 55 ilde 287 ilçede ayçiçeği üretimi yapılması halinde destek verileceği açıklanmıştır. Ne var ki çiftçilerin bu konuda etkin bir şekilde bilinçlendirilip, yönlendirilmesine yönelik çalışmalar yapılmamıştır. Bu nedenle destekleme kapsamında olmadığı halde Isparta, Elazığ, Kayseri, Tunceli ve Mardin’de üreticilerimiz ayçiçeği ekmektedir. Ayçiçeği için uygun olan Van Muradiye’de ise ekim yapılmamaktadır.”
İKİNCİ ÜRÜN DESTEĞİ
Ülkemizde ayçiçeği üretiminin belkemiğini Trakya’nın oluşturduğuna işaret eden Aygun, şu öneriyi gündeme getirdi:
“Tekirdağ yılda 342 bin 299 ton, Edirne 249 bin 569 ton, Kırklareli 210 bin 930 ton ayçiçeği üretmektedir. Bu üç il, ülkemizdeki toplam ayçiçeği üretiminin yüzde 41.17’sini gerçekleştirmektedir. Bunun yanı sıra Konya, Aydın Söke ve Çukurova’da üretim yüksektir. Ayçiçeği, 120 günde hasadı yapılan bir tarımsal üründür. Buğday ve arpa hasadından sonra aynı tarlada ikinci ürün olarak ayçiçeğinin ekilmesine yönelik destekleme çalışması yapılması halinde üretim ikiye katlanacak ve ithalat büyük oranda sona erecektir.”