CHP Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, 20 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararla ayçiçek tohumunun yanı sıra, ayçiçek ve kanola ham yağ ve rafine yağlarda gümrük vergilerinin sıfırlandığına işaret ederek, “Merkez Bankası Başkanı Ağbal’ın da aynı gün görevden alınması ile 22 Mart’ta ortaya çıkan dolar kurundaki ani yükseliş tüm piyasayı alt üst etmiştir. Üstelik birkaç gün önce Rusya, artık ayçiçeği yağı ihracatına yeni vergi getirme kararı almıştır. Net ithalatçı olan ülkemiz bu durumdan çok olumsuz etkilenecek. Önlem alınmazsa ayçiçeği fiyatı fahiş fiyatlara ulaşabilecektir. Yarım litrelik ayçiçek yağı satışlarından sonra çeyrek litrelik yağlar da piyasaya çıkabilir” dedi.
Aygun, eski Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın görevden alınması sonrası piyasada çıkan istikrarsızlığın üretimi de olumsuz etkilediğini kaydetti. Aynı gün Resmi Gazete’de çıkan karar ile ayçiçeği tohumu ile ham ve rafine yağı ithalatında gümrük vergisinin sıfırlandığını anımsatan Aygun, “Dolar 22 Mart itibarıyla artış eğilimindedir. Piyasalar belirsizdir. Şu anda 5 litrelik ayçiçek yağı fiyatı kalitesine göre 80-120 TL bandındadır. Eğer önlemler alınmazsa fiyatlar dolardaki artışa bağlı olarak daha da yukarı çıkar” dedi.
İthalatla fiyatları dizginleme politikasının yurtdışında alınan kararlarla geçersiz hale geldiğini anlatan Aygun, “Rusya yeni bir karar alarak 1 Eylül 2021 tarihinden itibaren ayçiçeği yağı ihracatında yeni vergi uygulayacak. Tohumu ihraç etmek yerine ürünü işleyerek ayçiçeği yağı ihraç etme ve bu yolla tarım ihracatını yukarı çekme kararı almıştır. Net ithalatçı konumundaki ülkemiz bu karardan olumsuz etkilenecek” dedi.
Aygun, tüm ülkelerin tarım ihracatını arttıracak önlemler alırken, Türkiye’nin ithalatı teşvik eden kararlar almasına tepki göstererek, şu uyarıları yaptı:
“Dolar-TL paritesindeki dengesizlik ve kurlardaki yukarı yöndeki atak, ithalata bağlı ülke içinde fiyat dizginleme politikasını bitirmiştir. Rusya, ihracata yeni vergi kararı alırken, Türkiye ilk kez rafine ürünlerde gümrük vergisini sıfırlıyor. Rusya’nın tohum yerine yağ ihraç etme anlayışına geçmesi Türkiye’yi hammadde açısından çok zorlayacak, çok daha yüksek ücret ödeyerek aldığı rafine yağlarla daha da bağımlı hale gelecektir. Bu tablo devam ederse, kırma sanayimizden sonra rafine yağ sanayimiz de çalışamaz hale gelebilir. Çare üreticimizi desteklemektir. Birçok üretim bölgesinde çiftçimiz ekimlerini gerçekleştirmek üzere beklerken; yağlı tohumlar ve türevlerinin tamamında vergilerin sıfırlanarak yerli üretimin ithal ürünler karşısında hiç olmadığı kadar savunmasız bırakılması, anlaşılabilecek bir durum değildir. Acilen yağlı tohum üreticilerine destek verilmeli, birçok bölgede ikinci ürün olarak teşvik kapsamına alınmalıdır.”