Sayıştay Başkanlığının TESKİ ile ilgili yayınladığı 32 sayfalık 2019 yılı denetim raporunda kamu zararına yönelik tespit ve değerlendirmeleri yer aldı. TESKİ’nin üzerine düşeni yapmadığı belirtilen raporda, tespit edilen bazı iş yerlerinin abonelik ücretlendirmelerinin konut üzerinden ücretlendirilerek su gelirlerinde kamu zararının oluştuğu görüşüne yer verdi. Raporda ayrıca 13 maddeden oluşan kamu zararları tespit edildi.
TESKİ'de Sayıştay raporundaki 1 maddenin haricinde kamu zararı tespit edilen 13 madde aşağıda sıralandı.
TESKİ’ SU KAYNAKLARINI KORUYAMIYOR
Sayıştay raporunda, su kayıplarını önlemek için bazı önleyici tedbirlerin alınmadığı, takibinde eksik işlemler olduğu tespit edildi. Böylece su kaynaklarının korunması konusunda TESKİ’nin üzerine düşeni yapmadığı tespit edildi. TESKİ’nin su kaynaklarına debi ölçer cihazı takmadığı, bazı ilçelerde Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) veri tabanına veri girişlerini tamamlamadığı, ulusal adres veri tabanı ile entegrasyonun yapılmadı ve yüksek tüketimli abonelerin yalnızca ikisinin su kullanım miktarlarının izlendiği, geriye kalan 22’sinde ise uzaktan izleme sisteminin bulunmadığını belirledi.
TESKİ’NİN ZARARINA HAREKET EDİLDİ
Sözleşmeli ve memur personeller için sendika ile imzalanan sosyal denge sözleşmesinde kanun izin vermediği halde çalışanların ve birinci derece yakınlarının idarenin sosyal tesis ve diğer imkanlarından indirimli olarak faydalanabileceği, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ve 1 Mayıs İşçi Bayramı da dahil olmak üzere bu ve benzeri etkinliklere çalışanların katılımını sağlamak adına idare tarafından otobüs tahsis edilebileceği, işveren tarafından çalışanlarına tam donanımlı bir sağlık kuruluşunda yılda en az bir defaya mahsus ücretsiz sağlık muayenesi yaptırılabileceği gibi sosyal denge tazminatı konusu dışında hükümler konulduğu böylece kurumun zararına hareket edildiği tespit edildi.
ATIK SU ÜCRETİ ÖDEMEYEN ABONELER TESPİT EDİLDİ
Örnek olarak seçilen bir ilçede yapılan inceleme sonucunda TESKİ’nin kanalizasyon hizmetinden yararlanan bazı su ve/veya atık su abonelerine atık su bedelinin tahakkuk ettirilmediği görüldü. Söz konusu ilçe sınırları içerisinde toplam atık su ücreti ödemeyen 2.098 adet abone bulunmakta. Ancak bunların kanalizasyon hizmetinden yararlanıp yararlanmadığı tespit edilebilmesi açısından örnek olarak incelenen 1.074 adet aboneden 158’inin (% 15) TESKİ’nin kanalizasyon hizmetinden yaralanmasına rağmen kendilerine atık su ücreti tahakkuk ettirilmediği görüldü.
TESKİ FAZLA ELEKTRİK BEDELİ ÖDÜYOR
TESKİ’nin atık su arıtma tesislerinde kullandığı bir önceki yıla ait elektrik enerjisi bedeline ilişkin ödenen tutarın % 50’sini teşvik kapsamında geri alabilecekken 4 adet tesis için hiçbir girişimi olmadığı tespit edildi. Böylece, fazla elektrik bedeli ödeyerek kamu zararına sebep olunduğu sonucuna varıldı.
ABONE YAPILMAYAN RESMİ KURUMLAR ORTAYA ÇIKTI
TESKİ’nin mevzuat hükümleri uyarınca bedelsiz su kullananlar için dahi abonelik tesis etmesi gerekmekteyken, kurulduğu 2014 yılından bu yana hala içme suyu ve atık su aboneliği tesis edilmemiş resmi kurumların olduğu görüldü.
HATALI SU ABONELİĞİ SU GELİRLERİNİ AZALTTI
Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde faaliyette bulunan 244 otel, apart ve pansiyon işletmesinden 124’ü, 137 avukatlık bürosundan 53’ü ve 119 diş hekimliği muayenehanesinden 15’i işyeri su aboneliği üzerinden ücretlendirilmesi gerekirken konut aboneliği üzerinden ücretlendirilmiştir. Hatalı su aboneliği uygulanması neticesinde TESKİ’nin su geliri olması gerekenden daha az gerçekleşti. Ve bu tespitle su gelirlerinde kamu zararına sebep olunduğu sonucuna varıldı.
HESAPLARDA 113 BİN TL EKSİK OLDUĞU TESPİT EDİLDİ
Vadeli mevduat hesaplarından elde edilen faiz gelirlerinin brüt olarak gelirler hesabında gösterilmesi, bu gelir nedeniyle doğan vergi giderinin de giderler hesabında ayrıca gösterilmesi gerekirken gelir vergisi kesintisinin muhasebe hesaplarına alınmadığı için gelir ve gider hesaplarında 113.269,75 TL eksiklik olduğu tespit edildi.
DEĞİŞTİRİLEN BORÇ TUTARI MUHASEBE KAYITLARINDA YOK
DSİ’nin işletilmesi için TESKİ’ye devrettiği Naip Barajının 2019 yılına çevrilmiş yatırım maliyetinin 138.045.615,00 TL olduğu, TESKİ’nin bu tutarı 2019 yılından başlamak üzere 30 yılda ödeyeceği; 27.11.2019 tarihinde düzenlenen ek Protokolle mevcut borç tutarının değiştirilerek 141.256.543,00 TL’ye yükseltildiği tespit edildi. TESKİ’nin borçlandığı bu tutarın vadesi bir yılı aşan kısma isabet eden 136.547.991,57 TL’sini ise TESKİ muhasebe kayıtlarında yer almadığı takip edilmediği tespit edilmiştir.
MUHASEBE KAYITLARINDA İZLENEMİYOR
..
DSİ’deki kayıtlı değerleri 124.963.336,50 TL olan aralarında Naip Barajının da olduğu 7 adet arıtma tesisi ve 1 adet isale hattının borçları ödenmeye devam ettiği halde TESKİ’nin muhasebe kayıtlarında gözükmediği ve takip edilmediği tespit edildi.
KIDEM TAZMİNATLARININ KARŞILIĞI EKSİK GÖRÜNÜYOR
TESKİ bünyesinde çalışan sürekli işçilere ilişkin kıdem tazminatı karşılığı, muhasebe kayıtlarında 34.272.505,01 TL olarak izlenmesi gerektiği halde 110.000,00 TL olarak izlenmiş, bunun sonucunda da Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı aradaki fark olan 34.162.505,01 TL kadar eksik göründü.
.
PARALAR HESAPLARA AKTARILMIYOR
İdarenin mali tabloları incelendiğinde yapımı devam eden yapım işi ihaleleri için ödenen toplam tutar 116.452.224,35 TL olmasına rağmen Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında izlenen tutar 377.010.361,57 TL’dir. Dolayısıyla Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabında yapımı tamamlandığı halde ilgili maddi duran varlık hesaplarına aktarılmamış 260.558.137,22 TL olduğundan ilgili hesap mali tablolarda bu tutar kadar fazla görüldüğü tespit edildi.
KIDEM TAZMİNATLARININ ÖDENMESİ İÇİN GEREKLİ PARA AYRILMAMIŞ
Yapılan incelemede, İdare gelecekte kendisi için yükümlülük doğuracak kıdem tazminatlarına ilişkin olarak Şirket’e yapacağı muhtemel ödemeler için karşılık ayırması gerektiği halde ayırmamış, bunun sonucunda da Diğer Borç ve Gider Karşılıkları Hesabı mali tablolarda 26.303.772,53 TL kadar eksik göründü.
Kaynak: Devrim Gazetesi