Yumurta üreticisinden yumurta fiyatı isyanı
FERHAT AKGÜN
Bir yumurtanın üreticiye maliyetinin 1 lira 20 kuruş olduğunu söyleyen Tekirdağlı Yumurta Üreticisi Adnan Arsu, “Normal şartlarda şuan Rusya-Ukrayna savaşı çıktığı için bizim mısır, tahıl ürünlerinin yüzde 90’nı Rusya ve Ukrayna üzerinden geliyor. Şu anda piyasada mısır dahi bulamıyoruz. Parayla yem bulamayacağız. Şu anda elinde yaşlı tavukları olanlar kesiyor. Bakamayacağız diye kesiyor. Yarın parayla yem bulamayacağız diye kesiyor” dedi.
Tekirdağlı Yumurta Üreticisi Adnan Arsu, artan yem maliyetleri ve girdilerin artmasının yumurta fiyatını yükseltmesini ANKA Haber Ajansı’na değerlendirdi.
‘YEM FİYATI BİR YILDA 3.5 KAT ARTTI’
Soya başta olmak üzere yem fiyatlarının 3.5 kat arttığını belirten Arsu, “Bir ton soya fasulyesi yumurta yeminde olmazlarsa olmazlardan protein çünkü, yumurtanın kendisi de protein. Mutlaka kullanmamız lazım. Geçen yıl tonu 390 dolardı. Bugünkü piyasada 690-700 dolar. Dolar geçen yıl 6.5 liraydı, şimdi 14 lira. Yüzde 300-350 gibi bizim soya küspesine zam geldi. Mısır geçen sene bin 250, bin 350 civarındaydı. Bugün mısırın ton fiyatı 4 bin 650 lira. Yani yaklaşık 3.5 katı. Geçen sene yumurtanın perakende fiyatı 20 liraya satılıyorsa bu sene 60 liraya satılması lazım” dedi.
‘BİR YUMURTA ÜRETİCİYE 1.20 LİRAYA MAL OLUYOR’
Arsu sözlerine şöyle devam etti: “Basın üreticinin üzerine gidiyor. Üretici maliyet hesabını yapsın bütün amortismanlar hesaplanarak bir tavuk 200 gram yem yer. Tavuk 30 gram yem yiyor ama diğer viyolü, ambalajı, adam parası, ilaç parası, yarka tavuğun giderleri amortisman olarak sayılıyor. Bir yumurtanın maliyeti 200 gram yem yapar. Şu anda yemin kilosu 6 bin 200 liralarda. Yani bir yumurta üreticiye 1 lira 20 kuruştan mal oluyor. 36 lira kartonu. Biz bunu ambalaja koyduğumuz zaman ambalaj ve nakliye 39, 40 lira maliyeti. Şu anda bizimde yumurta servisimiz 38 lira. Yani üretici kafa kafaya mal dağıtıyor. Üretici de sıkıntı yok. üretici fedakarlık yapıyor.”
‘PARAYLA YEM BULAMAYACAĞIZ’
Rusya Ukrayna savaşının yumurta piyasasını etkilediğini söyleyen Arsu, “Normal şartlarda şuan Rusya-Ukrayna savaşı çıktığı için bizim mısır, tahıl ürünlerinin yüzde 90’nı Rusya ve Ukrayna üzerinden geliyor. Şu anda piyasada mısır dahi bulamıyoruz. Parayla yem bulamayacağız. Şu anda elinde yaşlı tavukları olanlar kesiyor. Bakamayacağız diye kesiyor. Yarın parayla yem bulamayacağız diye kesiyor. Bir yumurtanın maliyeti 2 lira olacak, 20 lira kolisinin maliyeti olacak, 70 lira olacak. Bugünkü şartlarla ne olacağı belli değil. Üretici kazanmıyor” dedi.
‘MALİYET ORTADA TOPTAN 45, PERAKENDE 65 LİRAYA SATMAMIZ LAZIM’
Arsu, sözlerini şöyle sürdürdü: “KDV’de yapılan değişiklik piyasaya yansıdı. Önemli olan KDV ile değil yemin fiyatını hesaplayabilmesi. Hükümetimiz diyor ki ‘yumurtacılara müfettiş göndereceğiz’ gönderin biz razıyız ama göndermeye gerek yok. zaten bunun maliyet hesabı ortada. Toprak Mahsulleri Ofisi’ne yemin kilosu kaça mal oluyor diye hesaplattırın. Veya yem fabrikasına sorun yemin kilosu kaça mal oluyor diye. Ziraat fakültesine gidin sorun oradaki hocalara sorun ‘bir yumurtanın maliyeti nedir?’ diye sorun. Size bir hesap çıkarsınlar, müfettişlerin gezmesine gerek yok ki. Bütün amortismanlarla birlikte 200 gram yem bir yumurta yapar derler. Bugünkü yem fiyatı da 6 bin 200 lira civarında, yumurtanın maliyeti ortada. 37 lira kartonu. Biz kaça satıyoruz? 3 lira ambalaj fiyatı, 39 liraya satıyoruz. 38’e toptan dağıtıyoruz. 45 liraya toptan dağıtmamız lazım, perakendede 60, 65 liradan satılması lazım. Biz burada yumurta üreticileri olarak en mağdur kesim biziz.”
